شناسایی قارچ های میکوریز آربسکولار همزیست ریشه بادام در شهرستان بافت و بررسی نقش همزیستی میکوریزی در تحمل به خشکی دو پایه ی بادام

میکوریز نوعی رابطه همزیستی بین برخی قارچ¬ها با ریشه گیاهان است. در بین انواع مختلف میکوریز، میکوریز آربسکولار، رایج¬ترین نوع همزیستی با گیاهان از جمله بادام می¬باشند. به منظور شناسایی قارچ های میکوریز آربوسکولار همزیست ریشه درختان بادام و مقایسه جمعیت اسپور میکوریزی و تعیین درصد کلونیزاسیون ریشه¬های بادام، نمونه¬برداری از منطقه¬ی ریزوسفر درختان بادام آبی و دیم شهرستان بافت، در دو فصل زمستان و تابستان انجام شد. رنگ آمیزی ریشه درختان در محلول لاکتوگلیسرول بلو انجام شد. جداسازی اسپورها و شمارش اسپور در گرم خاک نیز انجام گردید. 18 گونه متعلق به هفت جنس acaulospora،claroidoglomus، divresispora، glomus، funneliformis، septoglomus و simiglomus بر اساس ویژگی¬های موفولوزیکی شناسایی شدند. تمامی این گونه¬ها برای اولین¬بار از درخت بادام در ایران گزارش می¬شود. سه گونه a. foveata،d. epigaea و f. caesaris نیز برای فلور قارچی ایران جدید می¬باشند. در بخش دوم پژوهش، به منظور بررسی تحمل به خشکی پایه¬های بادام تلقیح شده با گونه¬های قارچ میکوریز آربسکولار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه فاکتور شامل، چهار سطح میکوریز (بدون میکوریز، glomus mosseae، glomus intraradices ومخلوط دوگونه)، سه سطح خشکی (روزانه، 3 و 6 روز در میان) و دو پایه¬ی بادام (شوراب 2 و gf677)، در سه تکرار به اجرا در آمد. نتایج نشان داد، اثرات متقابل قارچ میکوریز، سطح خشکی و پایه¬ی بادام تاثیر معنی¬داری بر شاخص¬های رشدی از جمله وزن خشک ریشه و اندام هوایی، طول سیستم ریشه¬ای، ارتفاع شاخساره، و تعداد برگ داشتند. در پاسخ به تنش خشکی، فرآیندهای تنظیم کننده اسمزی در پایه¬های بادام فعال شد و میزان پرولین و قندهای محلول در برگ گیاهان افزایش یافت. از طرفی کاربرد میکوریز در این پژوهش به طور قابل ملاحظه¬ای رشد و مقاومت گیاهان را در شرایط خشکی نسبت به گیاهان فاقد میکوریز را افزایش داد. از بین تیمارهای میکوریزی به کار گرفته شده مخلوط دو گونه از عملکرد بهتری برخوردار بودند. پایه¬ی بومی شوراب 2 نسبت به پایه¬ی وارداتی gf677، هم کنش بهتری با گونه¬های میکوریز بومی داشت و از رشد بهتری برخوردار بود. این پایه مقاومت بیشتری در شرایط خشکی از خود نشان داد.